جنگ اسرائیل در غزه تنها با پهپادها، تانک‌ها و حملات هوایی انجام نمی‌گیرد. این جنگ در عین حال با کلمه‌ها، تصاویر و روایت‌های حساب‌شده نیز پیش می‌رود. واحدی مخفی از ارتش اسرائیل در قلب این عملیات تبلیغاتی قرار دارد که نام آن «سلول مشروعیت‌بخشی»ست؛ واحدی ارتباطی که مأموریت آن شکل‌دهی به برداشت‌های بین‌المللی از این جنگ است و تلاش می‌کند با جست‌وجو در زندگی روزنامه‌نگاران، زنده یا کشته شده، نشانه‌ای از ارتباط با حماس، هرچند بسیار ضعیف، بیابد تا کشتن آن‌ها توجیه داشته باشد.
فرانس۲۴ روز دوشنبه سوم شهریور / ۲۵ اوت در گزارشی به قلم آنائل جوآنا به این واحد ارتش اسرائیل و کشتار روزنامه‌نگاران در غزه پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.
از روایت تا گلوله
در هفته‌های اخیر بیش از دوازده روزنامه‌نگار در حملات هوایی اسرائیل کشته شده‌اند؛ وضعیتی که تحلیلگران آن را بخشی از استراتژی حساب‌شده ارتش برای مجرم نامیدن روزنامه‌نگاری فلسطینی می‌دانند.
آهرون برگمن، استاد علوم سیاسی، می‌گوید: «وظیفه اصلی سلول مشروعیت‌بخشی تضعیف کار روزنامه‌نگاران فلسطینی و ترایدن بهانه‌ای برای کشتن آن‌هاست.» این واحد، گزارش‌های غزه را رصد می‌کند و روایت‌های متضاد را در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های بین‌المللی پخش می‌کند. همچنین خبرنگاران فلسطینی را اغلب به‌عنوان نیروهای حماس معرفی می‌کند،ادعایی که گروه‌های مدافع رسانه و تحلیلگران آن را بسیار سست می‌دانند.
برگمن تأکید می‌کند: «ارتباط‌هایی که اسرائیل میان روزنامه‌نگاران فلسطینی و حماس مطرح می‌کند اغلب ضعیف است، اما در جنگ تبلیغاتی اسرائیل (هاسبارا) همین کافی است تا کشتن آن‌ها توجیهی بیابد.»
پرونده‌های شاخص
این الگو در چندین مورد مهم دیده شده است. در اوایل اوت، انس الشریف، خبرنگار الجزیره، همراه چهار همکارش طی حمله‌ای در نزدیکی بیمارستان شفا در غزه کشته شد. ارتش اسرائیل بلافاصله اسنادی منتشر کرد که او را عضو حماس از سال ۲۰۱۳ معرفی می‌کرد. اما همان اسناد نشان می‌داد آخرین تماس او با حماس به سال ۲۰۱۷ بازمی‌گشت، سال‌ها پیش از جنگ کنونی.
الشریف ۲۸ ساله ماه‌ها از شمال غزه گزارش می‌داد و درباره قحطی و بمباران‌های بی‌وقفه می‌نوشت. او در پیامی که پیش‌تر آماده کرده بود، نوشته بود: «حتی یک روز هم در رساندن حقیقت همان‌گونه که هست، بدون تحریف یا دستکاری، تردید نکردم.»
همین اتفاق درباره اسماعیل الغول، خبرنگار دیگر فلسطینی، نیز تکرار شده است. او در ژوئیه ۲۰۲۴ همراه با یک فیلم‌بردار کشته شد. چند هفته بعد ارتش اسرائیل بر اساس سندی که ادعا می‌شد در سال ۲۰۲۱ از رایانه‌های حماس به دست آمده بود، او را «تروریست نخبه» (شاخه‌ای از نیروهای ویژه حماس) معرفی کرد، اما همان سند می‌گفت که اسماعیل الغول در سال ۲۰۰۷ عضو این شاخه حماس شده در حالی که او آن زمان تنها ۱۰ سال داشته.
یک خبرنگار ناشناس در غزه به فرانس ۲۴ گفت: «تاکتیک‌های سلول مشروعیت‌بخشی بسیار نگران‌کننده است. آن‌ها با ربط دادن ما به گروه‌های مسلح، جانمان را به خطر می‌اندازند. ما همین حالا هم با ترس دائمی زندگی می‌کنیم، ترس از بمباران، از دست دادن همکاران، یا خفه شدن. حالا هم می‌خواهند ما را به‌عنوان هدف معرفی کنند، نه خبرنگاران حرفه‌ای که واقعیت را گزارش می‌دهند.»
نظامی‌سازی اطلاعات
در سال ۲۰۲۴، سازمان بین‌المللی «فربیدن استوریز» قتل نزدیک به صد خبرنگار فلسطینی به دست ارتش اسرائیل را در قالب «پروژه غزه» بررسی کرد. لوران ریچارد، مدیر این سازمان، گفت: «ارتش اسرائیل با انتشار اطلاعات نادرست تلاش می‌کند همه خبرنگاران فعال در غزه را عوامل حماس معرفی کند. این روند معمولاً با شایعات در وب‌سایت‌های نزدیک به دولت اسرائیل آغاز می‌شود و پس از هفته‌ها یا ماه‌ها همان خبرنگار هدف حمله پهپادی قرار می‌گیرد.»
روز دوشنبه، اسرائیل دو بار بیمارستان اصلی جنوب غزه را هدف قرار داد و دست‌کم ۲۰ نفر، از جمله پنج خبرنگار، کشته شدند. سازمان «گزارشگران بدون مرز» این حملات را بخشی از «حذف تدریجی اطلاعات در غزه» توصیف کرد و خواستار نشست اضطراری شورای امنیت شد. تیبُ بریتن، مدیر این سازمان پرسید: «ارتش اسرائیل تا کجا پیش خواهد رفت؟ و تا چه زمانی به نقض حقوق بین‌الملل بشردوستانه ادامه خواهد داد؟»
نهادهای ناظر رسانه تخمین می‌زنند که در حدود دو سال جنگ اسرائیل و حماس، نزدیک به ۲۰۰ خبرنگار کشته شده‌اند. مؤسسه واتسون دانشگاه براون در گزارشی این جنگ را «بدترین درگیری تاریخ برای خبرنگاران» توصیف کرد.
برگمن می‌گوید: «اسرائیل روزنامه‌نگاران فلسطینی را همانند مگس می‌کشد. روش آن‌ها روشن است؛ تنها خبرنگارانی را به غزه راه می‌دهند که روایت اسرائیل را تقویت کنند و آن‌هایی را که روایت دیگری ارائه می‌دهند ــ اغلب با گلوله خاموش می‌سازند.»
کنترل روایت جهانی
پس از آخرین حمله به بیمارستان غزه، رئیس ستاد ارتش اسرائیل دستور تحقیق داد و مدعی شد که ارتش «به‌هیچ‌وجه خبرنگاران را هدف قرار نمی‌دهد.» اما مدافعان آزادی مطبوعات تأکید می‌کنند که الگو آشکار است: ابتدا خبرنگار به‌عنوان شبه‌نظامی معرفی می‌شود و سپس با حمله‌ای او را از میان برمی‌دارند.
به گفته برگمن، «این موضوع ربطی به امنیت یا عملیات نظامی ندارد، بلکه همه‌اش درباره هاسبارا و کنترل روایتی است که اسرائیل می‌خواهد جهان بپذیرد.»
اسرائیل حتی در سطح بین‌المللی هم کنترل روایت را حفظ می‌کند؛ با محدود کردن شدید حضور خبرنگاران خارجی و صدور مجوز تنها برای کسانی که با نیروهای اسرائیلی همراهی کنند. ریچارد می‌گوید: «این یکی از معدود موارد در تاریخ معاصر است که خبرنگاران خارجی مستقل اجازه نمی‌یابند تا جنگی با این مقیاس را پوشش دهند.»
به این ترتیب، «سلول مشروعیت‌بخشی» فراتر از یک ابزار روابط عمومی است؛ نمادی از نظامی‌سازی اطلاعات، جایی که هر کلمه، تصویر یا گزارش به‌عنوان تهدید بالقوه بررسی می‌شود. در این چارچوب، خبرنگاران نه‌تنها پیام‌رسان، بلکه خود به هدف بدل می‌شوند.
یک خبرنگار ناشناس در غزه در پایان می‌گوید: «خبرنگار بودن به معنای هدف بودن نیست، اما متأسفانه ارتش اسرائیل ما را چنین معرفی می‌کند.»
